چشم انداز اقتصادی 2024

فضای کلی برای چشم انداز اقتصاد جهانی در سال 2023 این بود که به دلیل افزایش نرخ های بهره توسط بانک های مرکزی کشورهای توسعه یافته اقتصاد این کشورها ضعیف شد.

اولویت سیاستگذاران پولی این بود که افزایش جهانی تورم بهای مصرف کننده را مهار کنند زیرا به دنبال تعطیلی های اقتصادی برای مقابله با شیوع کووید-19 و به دنبال آن اتخاذ سیاست های شدید تسهیلی پولی توسط دولت ها، تورم افزایش پیدا کرد.

ایالات متحده که در خط مقدم مبارزۀ جهانی با شیوع کووید-19 بود، از ابتدای سال 2020 برنامۀ تزریق پول به اقتصاد به میزان تقریباً 5 تریلیون دلار را شرع کرد. که شامل 1.8 تریلیون دلار اعطای کمک های مالی به افراد و خانوار و 1.7 تریلیون دلار کمک مالی به کسب و کارها و 745 میلیارد دلار به دولت های محلی و 482 میلیارد دلار ارائه دهنده های خدمات درمانی و 288 میلیارد دلار به سایرین می شد.

سیاستگذاران فدرال رزرو ایالات متحده در واکنش به شیوع کووید-19 و بحران اقتصادی، مبلغ 4.7 تریلیون دلار حمایت پولی در قالب خرید اوراق بهادار بلندمدت ایالات متحده و اوراق قرضۀ با پشتوانۀ رهنی اختصاص دادند؛ ضمن اینکه دلار آمریکا به بازارهای خارجی ارائه دادند و انواع مختلف برنامه های اعطای وام فدرال ریزرو را اجرا کردند.

ضمناً کنگرۀ ایالات متحده در اواخر سال 2021 سه قانون را تصویب کرد که به موجب آنها رقابت پذیری اقتصادی ایالات متحده به همراه نوآوری ها و بهره وری صنعتی تقویت شد. این سه قانون عبارت بودند از: قانون زیرساخت دو حزبی (BIL)، قانونی علم و CHIPS و قانونی کاهش تورم (IRA). بخش هایی از این قوانین بطور همزمان در اولویت قرار گرفتند و 2 تریلیون دلار مخارج فدرال جدید طی ده سال آینده به آنها بودجه اختصاص پیدا کرد.

مخارج انبوه چندین برنامۀ تزریق پول عمومی از اغلب اقتصادها در سرتاسر جهان حمایت کردند. آمار زیر نشان دهندۀ تخمین های صندوق بین المللی پول برای درصد رشد سالیانۀ تولید ناخالص داخلی واقعی (GDP) اقتصادهای مهم است.

تخمین های صندوق بین المللی پول برای تولید ناخالص داخلی جهانی

	2022	2023	2024
‎ایالات متحده	2.1	2.1	1.5
منطقۀ یورو	3.3	0.7	1.2
بریتانیا	4.1	0.5	0.6
ژاپن	1.0	2.0	1.0
چین	3.0	5.0	4.2

منبع: صندوق بین المللی پول، چشم انداز اقتصاد جهانی اکتبر 2023

بعد از آنکه به دلیل اجرای برنامه های گستردۀ تزریق پول به اقتصاد توسط همۀ اقتصادها در سطح جهان، تورم افزایش پیدا کرد، بانک های مرکزی مهم تصمیم گرفتند سیاست های انقباضی پولی اتحاذ کنند. فدرال رزرو ایالات متحده به عنوان بزرگترین بانک مرکزی در بین بانک های مرکزی مهم بین مارس 2022 تا ژوئیۀ 2023 نرخ بهره را با 525 واحد افزایش به محدودۀ 5.25% تا 5.50% رساند. بانک مرکزی اتحادیۀ اروپا از ژوئیۀ 2022 تا سپتامبر 2023، نرخ بهره را از منفی 0.5% به مثبت 4% رساند.

چشم انداز SP500

سرمایه گذارها بعد از آن بر تحلیل داده های بازار متمرکز شدند تا متوجه شوند که سیاستگذاران چه موقع سیاست های انقباضی پول را تسهیلی تر خواهند کرد. آخرین نشست فدرال رزرو ایالات متحده در سال 2023 که در 12 و 13 دسامبر برگزار شد نشان داد برنامۀ انقباضی پولی فدرال رزرو رو به پایان است.

واکنش بازارهای سهام در سرتاسر جهان مشابه بود. وجود انتظارات دربارۀ نرخ های بهرۀ پایین موجب شد قیمت های سهام به بالاترین سطوح برسند. شاخص داوجونز تا بالاترین سطح طی نزدیک به دو سال اخیر رشد کرد زیرا جروم پاول، رئیس فدرال رزرو، گفت سیاست پولی انقباضی تاریخی بانک مرکزی ایالات متحده رو به پایان است.

کاهش تورم بدون افزایش نرخ بیکاری و رشد منفی تولید ناخالص داخلی موجب ضعف اقتصاد ایالات متحده شده اند. تعداد مدعیان بیکاری در مقیاس هفتگی افزایش پیدا نمی کند اما افزایش غیرمنتظرۀ خرده فروشی در نوامبر در ایالات متحده نشان داد که مخارج خانوار قوی باقی مانده است و هنوز از اقتصاد ایالات متحده حمایت می کند.

هرچند، خانوارها در ایالات متحده با مشکلاتی از قبیل کاهش درآمد واقعی قابل پس انداز، افزایش هزینه های اخذ وام و کاهش پس اندازهای شان در دوران پسا کرونا مواجه هستند.

درحالیکه اقتصاددان ها پیش بینی می کنند رشد اقتصادی ایالات متحده در سال 2024 به احتمال زیاد آهسته خواهد شد، اما بازار سهام نشان می دهند که رشدشان در سال 2024 ادامه خواهد داشت.

تحلیل نمودار شمعی SP500 در مقیاس هفتگی نشان می دهد که SP500 در آستانۀ رسیدن به بالاترین سطح تاریخی اش در سوم ژانویۀ 2022 است. مشخص است که این شاخص می تواند در سال آینده از این سطح بالاتر برود.

تصویر 1: نمودار شمعی هفتگی SP500

سطح 5120 هدف احتمالی برای SP500 در سال 2024 است.

چشم انداز NIKKEI

با توجه به ضعف اقتصادی چین و ایالات متحده و متعاقباً شروع به کار مجدد اقتصاد در این کشورها که بازارهای مهم صادراتی برای ژاپن محسوب می شوند، احتمالاً رشد اقتصادی ژاپن در 2024 افت خواهد کرد. اقتصاد ژاپن بعد از تلاش نافرجام در کنترل کاهش قیمت ها به دنبال ترکیدن حباب قیمت دارائی در اوایل دهۀ 90 میلادی، در سال 2023 تورم سالیانۀ 3.2% را تجربه کرد که بالاترین نرخ تورم طی نزدیک به ده سال اخیر محسوب می شود.

تحلیل نمودار شمعی NIKKEI در مقیاس هفتگی نشان می دهد که NIKEI بعد از آنکه مجدداً به بالاترین رکوردش رسید اکنون در حال ریزش است. به احتمال زیاد شاخص سهام نیکی در ژاپن در سال 2024 در نزدیکی بالاترین سطح تاریخی اش باقی خواهد ماند.

تصویر 2: نمودار شمعی هفتگی NIKKEI

سطح 33901 هدف احتمالی برای NIKKEI در سال 2024 خواهد بود.

چشم انداز DE30

احتمالاً اقتصاد منطقۀ یورو در سال 2024 افت خواهد کرد. مصرف بخش خصوصی در اتحادیۀ اروپا تقریباً 52% از تولید ناخالص داخلی اتحادیۀ اروپا در سال 2022 را شامل می شد ضمن اینکه صادرات کالای منطقۀ یورو حدود 21.9% از تولید ناخالص داخلی را شامل می شد. کمیسیون اروپا اعلام کرد که ضعف در مصرف و صادرات به دلیل افزایش تورم باعث شده است تا رشد اقتصادی در سال 2023 ضعیف شود. تورم رو به کاهش است که این موضوع از مصرف داخلی در سال 2024 حمایت خواهد کرد.

تحلیل نمودار شمعی DE30 در مقیاس هفتگی نوسان شاخص سهام بلوچیپ DAX آلمان را نشان می دهد. شاخص DE30 در حال ریزش است درحالیکه در اواسط دسامبر به بالاترین سطح رسید. به احتمال زیاد روند کلی رشد DE30 در سال 2024 به قوت خود باقی خواهند ماند.

تصویر 3: نمودار شمعی هفتگی DE30

سطح 33901 هدف احتمالی برای DE30 در سال 2024 است.

چشم انداز HK50

اقتصاد چین در سال 2023 افت کرد که به دلیل عواقب اقتصادی ناشی از سیاست ایالات متحده برای غیروابسته بودن به اقتصاد چین و وجود مشکلات برای رشد جهانی به دلیل کاهش تقاضا برای محصولات صادراتی چین رخ داد. چین بعد از اتحادیۀ اروپا بیشترین سهم صادرات کالا در تولید ناخالص داخلی دارد که در سال 2022 رقمش به 18.2% رسید.

سیاستگذاران چین کار سخت حمایت از بخش املاک را بر عهده دارند زیرا بسیاری از شرکت های فعال در بخش املاک قادر به پرداخت بدهی های شان به اعتباردهنده های خارجی و داخلی نیستند. کمیتۀ مرکزی حزب کمونیست چین در اواسط دسامبر یک سیاست مالی نسبتاً تقویت شده را برای بهبود اقتصادی تصویب کرد. به احتمال زیاد اقتصاد چین در سال 2024 افت خواهد کرد.

تحلیل نمودار شمعی HK50 در مقیاس هفتگی نوسان شاخص سهام Hang Seng در بورس هنگ کنگ را نشان می دهد. شرکت های واقع در سرزمین اصلی چین 77% از سرمایۀ بازار بورس هنگ کنگ در سال 2022 را به خود اختصاص دادند. HK50 بعد از یک رشد در ابتدای سال 2023 اکنون ریزش دارد. به احتمال زیاد این شاخص برای وارونه کردن روند نزولی اش در 2024 با چالش مواجه خواهد بود.

تصویر 4: نمودار شمعی هفتگی HK50

سطح 17071 هدف احتمال برای HK50 در سال 2024 است.

چشم انداز GB100

اقتصاد بریتانیا بعد از رشد به دنبال افت بزرگ 20.9 درصدی تولید ناخالص داخلی در آوریل 2020، از ژانویۀ 2022 تاکنون بین رشد کم و رکودهای کوچک در نوسان بوده است. خانوارها و کسب و کارهای بریتانیا بعد از بهبود اولیه به دنبال تعطیلی های کرونایی، اکنون درگیر تبعات افزایش قیمت ها هستند. میانگین هفتگی بهای موادغذایی برای هر خانوار بریتانیایی (بر اساس میانگین 2.36 نفر در هر خانواده) در اواسط سال 2023 به حدود 103 پوند رسید که تقریباً 18% افزایش سالیانه را نشان می دهد. این یک نرخ تورم دو برابر در آغاز قرن محسوب می شود. صندوق بین المللی پول اخیراً پیش بینی اش برای رشد اقتصادی بریتانیا برای سال 2024 را از 1% به 0.6% کاهش داد.

تحلیل نمودار شمعی هفتگی GB100 نوسانات شاخص سهام متشکل از 100 شرکت در بورس سهام لندن با بالاترین سرمایۀ بازار را (FTSE 100) را نشان می دهد.

تصویر 5: نمودار شمعی هفتگی GB100

سطح 8135 هدف احتمالی برای GB100 در 2024 است.

چشم انداز USDIDX

نوسان دلار آمریکا یک شاخص مهم برای ارزیابی عملکرد اقتصاد جهانی است. کمیتۀ بازار آزاد فدرال رزرو نرخ بهره برای تسهیلات شبانۀ بانک های بازرگانی و وام های ذخایر مازادشان به یکدیگر را تعیین می کند. که به این نرخ بهره، نرخ بهرۀ وجود فدرال گفته می شود. این نرخ بهره همچنین به عنوان محدودۀ نرخ بهرۀ هدف در نظر گرفته می شود و تاثیر مستقیم بر نرخ های بهرۀ کوتاه مدت و نرخ مبادلاتی دلار آمریکا دارد.

محدودۀ هدف نرخ بهرۀ وجود فدرال اکنون بین 5.25% تا 5.50% است. بر اساس نمودار نرخ بهرۀ سیاستگذاران که در 13 دسامبر 2023 منتشر شد، چشم انداز میانگین فدرال رزرو برای نرخ بهرۀ وجود فدرال در سال 2024 اکنون 4.6% است. این چشم انداز در مقایسه با سه ماه قبل 0.5% کاهش دارد.

نمودار نرخ بهره نشان می دهد که نرخ بهره در ایالات متحده در سال آینده 0.75% کاهش پیدا خواهد کرد و سپس در سال های 2025 و 2026 حدود 0.25% کاهش خواهد یافت تا اینکه در بلندمدت به سطح خنثای 2.5% برسد.

نظر تحلیل گران این است که اگر نرخ های بهره 0.75% یا حتی 1.5% کاهش پیدا کنند در آن صورت در مقایسه با نرخ بهرۀ "خنثی" که رشد یا تورم در 2.5% را نه تحریک می کند و نه کاهش می دهد، یک سیاست پولی "محدود کننده" در ایالات متحده خواهد بود.

تحلیل نمودار شمعی هفتگی USDIDX نوسان شاخص دلار آمریکا را نشان می دهد.

تصویر 6: نمودار شمعی هفتگی USDIDX

سطح 102.13 هدف احتمالی برای USDIDX در سال 2024 خواهد بود.

چشم انداز EURUSD

بانک های مرکزی مهم در جهان با وضعیت مشابه با فدرال رزرو ایالات متحده مواجه هستند. سیاستگذاری بانک مرکزی اتحادیۀ اروپا (ECB) نیز اعلام کرده اند که هنوز برای کاهش نرخ های بهره زود است. یانیس استورناراس، یکی از اعضای هیئت رئیسۀ بانک مرکزی اتحادیۀ اروپا به خبرگزاری رویترز گفته است که قبل از کاهش نرخ بهره لازم است تورم تا اواسط سال آینده در پایین رقم 3% تثبیت شده باشد. فرانسوا ویلروی دو گال یکی دیگر از اعضای هیئت رئیسه گفت که بانک مرکزی اتحادیۀ اروپا باید در سال آینده بعد از آنکه به اندازۀ کافی نرخ های بهره را بالا نگه داشت، آنها را کاهش دهد تا مطمئن شود که تورم کاهش پیدا می کند.

به این ترتیب، پیش بینی می شود که بانک مرکزی اتحادیۀ اروپا همزمان با رسیدن نرخ تورم به زیر سطح 3% نرخ بهره را کاهش دهد. تحلیل نمودار شمعی هفتگی EURUSD نوسان یورو در برابر دلار آمریکا را نشان می دهد.

تصویر 7: نمودار شمعی هفتگی EURUSD

سطح 1.1530 هدف احتمالی برای EURUSD در سال 2024 است.

چشم انداز GBPUSD

سرمایه گذاران اینطور گمانه زنی می کنند که پوند انگلیس یک ارز مهم دیگر باشد که در سال 2024 تحت تاثیر کاهش نرخ بهره قرار خواهد گرفت. بانک مرکزی انگلیس در 14 دسامبر نرخ بهره را در رقم 5.25% حفظ کرد و تغییر نداد که بالاترین سطح نرخ بهره طی 15 سال اخیر محسوب می شود اما همزمان هشدار داد تا قبل از کاهش چشمگیر تورم به منظور توقف افزایش نرخ بهره یک مسیر طولانی باقی مانده است. بازارها اکنون پیش بینی می کنند که بانک مرکزی انگلیس در سال آینده نرخ بهره را حدود 115 واحد کاهش دهد.

تحلیل نمودار شمعی هفتگی GBPUSD نوسانات پوند انگلیس در برابر دلار آمریکا را نشان می دهد.

تصویر 8: نمودار شمعی هفتگی GBPUSD

سطح 1.3979 هدف احتمالی GBPUSD در سال 2024 خواهد بود.

چشم انداز USDJPY

بانک مرکزی ژاپن آخرین بانک مرکزی مهم در جهان است که در 18 دسامبر و بعد از فدرال رزرو ایالات متحده، بانک مرکزی اتحادیۀ اروپا و بانک مرکزی انگلیس نرخ های بهره را تغییر نداد. همۀ سیاستگذاران بانک مرکزی ژاپن بدون استثناء تصمیم گرفتند نرخ بهره را در رقم منفی 0.1% حفظ کنند و تغییر ندهند و همزمان اعلام کردند که به سیاست شان در قبال منحنی بازدهی که حفظ بازدهی اوراق قرضۀ ده سالۀ دولتی ژاپن 1% بالاتر از سقف اش است ادامه خواهند داد. درحالیکه قبلاً گفته بودند بانک مرکزی به زودی سیاست پولی فوق تسهیلی اش را معمولی خواهد کرد ضمن اینکه آخرین نشست بانک مرکزی ژاپن که در سال 2023 برگزار شد نشان داد که تمایل کمی برای اتخاذ یک سیاست انقباضی پولی در سال 2024 وجود دارد.

تحلیل نمودار شمعی هفتگی USDJPY نوسانات ین ژاپن در برابر دلار آمریکا را نشان می دهد.